INFORMACJE OGÓLNE:

Świadczenia rodzinne są przewidziane przez ustawodawstwa wszystkich państw członkowskich, ale ich charakter i wysokość są bardzo zróżnicowane w poszczególnych państwach. Tak jak w przypadku innych świadczeń, państwo które jest odpowiedzialne za wypłacanie świadczeń rodzinnych, ma obowiązek uwzględniać okresy ubezpieczenia lub zatrudnienia osiągnięte w ramach ustawodawstwa innych państw członkowskich, jeśli jest to konieczne do spełnienia warunków dotyczących uprawnień do świadczenia. 

Świadczenia przyznawane osobom spełniającym kryteria wynikające z przepisów ustawy i przeznaczone na utrzymanie rodziny, zostały uznane za świadczenia rodzinne zgodnie z rozporządzeniami unijnymi (wyrok Trybunału w sprawach połączonych C-245/94 i C-312/94 Hoever i Zachov oraz w sprawie C-78/91 Hughes). W związku z powyższym wszystkie świadczenia wynikające z ustawy o świadczeniach rodzinnych oraz z ustawy o wychowywaniu dzieci podlegają przepisom o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego.

Wojewoda Pomorski przejął od Samorządu Województwa realizację zadania od 1 stycznia 2018 r. zgodnie z Ustawą z dnia 7 lipca 2017 r. o zmianie niektórych ustaw związanych z systemami wsparcia rodzin (Dz.U. z 2017 r. poz. 1428).

Do zadań tych należy:

1. pełnienie funkcji instytucji właściwej w związku z udziałem Rzeczpospolitej Polskiej w koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego w przypadku przemieszczania się osób w granicach Unii Europejskiej i Europejskiego Obszaru Gospodarczego;
2. wydawanie decyzji w sprawach świadczeń rodzinnych oraz świadczeń wychowawczych realizowanych w związku z koordynacją systemów zabezpieczenia społecznego.

Aktualnie obowiązujące podstawowe przepisy prawne: 

• Ustawa z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych (tj. z 2017 poz. 1952 z późn.zm.)
• Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 883/2004 z dnia 29 kwietnia 2004r. w sprawie koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego,
• Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 987/2009 z dnia 16 września 2009r. dotyczące wykonywania rozporządzenia (WE) nr 883/2004  dotyczące wykonywania rozporządzenia (WE) nr 883/2004
• w sprawie koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego,
• ustawa z dnia 11 lutego 2016 r. o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci (Dz. U. z 2017 poz. 1851 z późn. zm.)  

Przepisy obowiązujące do dnia 30.04.2010 r.:

• Rozporządzenie Rady (Europejskiej Wspólnoty Gospodarczej) Nr 1408/71 z dnia 14 czerwca 1971 roku w sprawie stosowania systemów zabezpieczenia społecznego do pracowników najemnych, osób pracujących na własny rachunek i członków ich rodzin, przemieszczających się w granicach wspólnoty (Dz. Urz. WE L 149  z 5 lipca 1971r., ze zm.) 
• Rozporządzenie Rady (Europejskiej Wspólnoty Gospodarczej) Nr 574/72  z dnia 21 marca 1972 roku w sprawie wykonania rozporządzenia Rady (EWG) Nr 1408/71 dotyczącego stosowania systemów zabezpieczenia społecznego do pracowników najemnych, osób pracujących na własny rachunek oraz do członków ich rodzin przemieszczających się w obrębie Wspólnoty (Dz. Urz. WE L Nr 74 z 27 marca 1972 r., ze zm.).

Zmiany w przepisach o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego wprowadziła od dnia 1 maja 2010 r. reforma sytemu koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego na mocy ww. przepisów nowych rozporządzeń Rady i Parlamentu Europejskiego (WE).

Szczegółowa interpretacja postanowień rozporządzeń 883/2004 oraz 987/2009 została zawarta w nowych decyzjach i zaleceniach Komisji Administracyjnej ds. Zabezpieczenia Społecznego.

Ww. rozporządzenia wydano w oparciu o Traktat ustanawiający Wspólnotę Europejską. Są one łącznikami między systemami narodowymi, mającymi ułatwić obywatelom państw członkowskich przemieszczanie się w granicach Unii Europejskiej, przy zachowaniu ich uprawnień w zabezpieczeniu społecznym. Obowiązująca moc Rozporządzeń w państwach członkowskich i w obrębie Europejskiego Obszaru Gospodarczego nie oznacza natomiast unifikacji systemów zabezpieczenia społecznego. Unia Europejska nie realizuje bowiem jednego, narodowego modelu polityki społecznej, ani nie ustala też odgórnie płac minimalnych, czy minimum socjalnego. Państwa członkowskie zachowują prawo do tworzenia własnych systemów ubezpieczeń społecznych, do określania wysokości składek i świadczeń, a także – warunków ich nabywania lub ustalania wieku emerytalnego itp. Zatem każde państwo członkowskie najpierw stosuje własne ustawodawstwo, a dopiero gdy narodowe przepisy państwa członkowskiego są sprzeczne z przepisami wspólnotowymi lub nie regulują danego zagadnienia, pierwszeństwo mają Rozporządzenia Rady. 

Formularze

Od dnia 01.05.2010 r. formularze z serii E 400 zostają zastąpione przez standardowe dokumenty elektroniczne (SED). Wyjątek od powyższej zasady stanowi sytuacja, gdy uprawnienie do świadczeń rodzinnych powstało przed dniem wejścia w życie rozporządzeń 883/04 oraz 987/09, czyli przed 01.05.2010 r. lub w przypadku wystawienia takiego formularza przez instytucję właściwą innego kraju UE. 

Wymogi dotyczące jeszcze funkcjonujących formularzy serii E 400:

Instytucją występującą z formularzem serii E 400 jest instytucja właściwa do wypłaty świadczeń w kraju zatrudnienia wnioskodawcy. Instytucja ta przesyła formularz wypełniony w części A i ostemplowany w rubryce 5 części A do instytucji właściwej w kraju zamieszkania członków rodziny wnioskodawcy.

Formularze serii E 400 powinny być wydane przez instytucje właściwe Państw Członkowskich w języku urzędowym danego kraju. Formularze powinny spełniać wymogi formalne, powinny być w części A wypełnione i ostemplowane pieczęcią urzędową oraz podpisane przez urzędnika. Formularze unijne z serii E 400 składają się z „części A i B”.

Do wypełnienia formularza E 411 niezbędne jest dostarczenie:

1. aktu urodzenia dziecka (dzieci) lub kserokopii aktu uwierzytelnionego za zgodność przez instytucję wystawiającą dokument
2. aktu małżeństwa lub kserokopię aktu uwierzytelnionego za zgodność przez instytucję wystawiającą dokument
3. załączonego oświadczenia dotyczącego prowadzenia/nie prowadzenia wspólnego gospodarstwa domowego/zamieszkania/zameldowania
4. zaświadczenia obejmującego okres wskazany w formularzu przez instytucję zagraniczną do chwili obecnej, potwierdzającego zatrudnienie (osoby wymienionej w rubryce 2 części A formularza) lub wykonywanie innej pracy zawodowej na terenie RP (np. na podst. umowy o pracę, umowy cywilnoprawnej) wraz z informacją, kiedy nastąpiło zatrudnienie i jaki jest charakter umowy np. czas nieokreślony lub określony z podaniem daty końca, lub nr NIP/REGON w przypadku prowadzenia działalności gospodarczej lub zaświadczenia o pobieraniu świadczenia rentowego bądź emerytalnego, lub zaświadczenia z PUP o statusie osoby bezrobotnej wraz z informacją o okresie pobierania zasiłku dla bezrobotnych. W przypadku gdy ww. osoba jest osobą bezrobotną, ale nie zarejestrowaną w PUP, proszę również o załączenie oświadczenia (do wypełnienia i odesłania – druk w załączeniu)
5. zaświadczenia obejmującego okres wskazany w formularzu przez instytucję zagraniczną  do chwili obecnej, z odpowiedniej instytucji - MOPS, MGOPS, GOPS, Urząd Miejski (komórka właściwa ds. świadczeń rodzinnych), stwierdzającego czy świadczenia rodzinne na dzieci są przyznane, jeśli tak to jakie, w jakiej wysokości i na jaki okres. W przypadku nie pobierania świadczeń rodzinnych (oprócz zaświadczenia z MOPS, UM, GOPS lub MGOPS) prosimy o wypełnienie oświadczenia (druk w załączeniu)
6. Dokumentów potwierdzających zatrudnienie osoby pracującej/zamieszkującej za granicą od momentu podjęcia pierwszej pracy poza granicami kraju (kopie kontraktów, umów lub zaświadczenie od pracodawcy lub w przypadku tylko zamieszkiwania za granicą – poświadczenie zameldowania-proszę o dostarczenie tylko w przypadku, jeśli w podanym okresie były lub są pobierane świadczenia rodzinne w Polsce.

Do wypełnienia formularza E 401 niezbędne jest dostarczenie:

1. aktu urodzenia dziecka (dzieci) lub kserokopii aktu uwierzytelnionego za zgodność przez instytucję wystawiającą dokument
2. aktu małżeństwa lub kserokopię aktu uwierzytelnionego za zgodność przez instytucję wystawiającą dokument
3. załączonego oświadczenia dotyczącego prowadzenia/nie prowadzenia wspólnego gospodarstwa domowego/zamieszkania/zameldowania

Osoba zainteresowana nie ponosi żadnych kosztów

Informacja dla osób ubiegających się o polskie świadczenia rodzinne, których członek rodziny przebywa za granicą (jest pracownikiem najemnym/prowadzącym działalność na własny rachunek/emerytem/rencistą /bezrobotnym).

Zgodnie z art. 68 ust.3 rozporządzenia 883/2004 instytucja właściwa Państwa Członkowskiego, którego ustawodawstwo ma zastosowanie, w której zostanie złożony wniosek o przyznanie świadczeń rodzinnych, ale nie z tytułu prawa pierwszeństwa (w tym wypadku w instytucji polskiej), to instytucja ta niezwłocznie przekazuje wniosek instytucji właściwej Państwa Członkowskiego, którego ustawodawstwo ma zastosowanie z tytułu pierwszeństwa i informuje o tym zainteresowanego(wnioskodawcę). W tej sytuacji Wojewoda podejmuje decyzję tymczasową (provisional decision on competence and benefits providet) i przekazuje wniosek do instytucji właściwej za granicę. Instytucja właściwa ciągu 2 miesięcy zajmuje stanowisko w sprawie, i albo, uznaje swoją kompetencję do przyznania i wypłaty świadczeń rodzinnych (w wysokości przewidzianej tamtym ustawodawstwem) albo kwestionuje decyzję tymczasową wydaną przez polska instytucję właściwą. Wtedy po wymianie komunikatów może dojść do sytuacji kiedy obie instytucje wejdą w spór przed Komisją Administracyjną ds. Zabezpieczenia Społecznego – która w okresie 6 miesięcy wskazuje instytucję, która powinna wypłacić świadczenia rodzinne.

Możliwa też jest sytuacja kiedy zostanie wypłacony dodatek dyferencyjny. Wynika to z tego, że uprawnienia do świadczeń rodzinnych przysługują na mocy ustawodawstwa więcej niż jednego państwa – a w związku z tym rodzina powinna otrzymać najwyższą kwotę świadczeń przewidzianą przez ustawodawstwo jednego z tych dwóch państw. Uprawnienia do świadczeń rodzinnych z tytułu kolidujących ustawodawstw są zawieszane do kwoty przewidzianej przez pierwsze ustawodawstwo i, w odpowiednim przypadku, określany jest dodatek dyferencyjny dla sumy, która przekracza tę kwotę. Przepisy antykumulacyjne zawarte w rozporządzeniach zobowiązują państwa członkowskie do zawieszania kwoty świadczeń rodzinnych w przypadku, gdy pierwszeństwo ma inne państwo członkowskie. 

Świadczenie wychowawcze (tj. 500+)

Zasady jego przyznawania i wypłaty określa ustawa z dnia 11 lutego 2016 r. o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci (Dz. U. z 2017 poz. 1851 z późn. zm.)

Świadczenie wychowawcze w wysokości 500 zł, jest wypłacane rodzicom lub opiekunom na każde dziecko do momentu osiągnięcia przez nie 18 lat. Świadczenie ma pomóc częściowo pokryć wydatki na wychowanie dziecka. Na pierwsze dziecko obowiązuje kryterium dochodowe 800 zł. Jeśli dziecko jest niepełnosprawne kryterium wynosi 1200 zł. Na drugie i kolejne dzieci kryterium dochodowe nie obowiązuje. Świadczenie wychowawcze 500 zł wypłaca: urząd miasta, gminy, ośrodek pomocy społecznej lub centra do realizacji świadczeń socjalnych. Wniosek o to świadczenie trzeba składać co roku w miejscu zamieszkania, a świadczenie będzie wpłacane na okres zasiłkowy, który zgodnie z art. 18 ustawy rozpoczyna się pierwszego października i kończy 30 września roku następnego (inaczej niż w ustawie o świadczeniach rodzinnych) 

Zgodnie z brzmieniem przepisu art. 11 ww. ustawy, wojewoda właściwy ze względu na miejsce zamieszkania osoby ubiegającej się o świadczenie wychowawcze, podobnie jak w przypadku ustawy z dnia 28.11.2003 r. o świadczeniach rodzinnych, pełni rolę instytucji właściwej w związku z udziałem RP w koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego w przypadku przemieszczania się osób w granicach UE i EOG oraz wydaje decyzje w sprawach świadczenia wychowawczego. Program Rodzina 500 plus jest zgodny z dotychczasową, unijną praktyką koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego. Pozwala ona ograniczyć przypadki nienależnego pobierania świadczeń przez osoby mieszkające za granicą. Ustawa przewiduje, że świadczenie nie będzie przysługiwać, jeżeli rodzinie przysługuje za granicą świadczenie o podobnym charakterze, za wyjątkiem sytuacji, gdy przepisy o koordynacji systemu zabezpieczenia społecznego lub dwustronne umowy przewidują inaczej.

Zgodnie z ustawą, rodzice składający wniosek o przyznanie świadczenia są zobowiązani do informowania o każdej zmianie mającej wpływ na prawo do tego świadczenia, w tym również o zmianie miejsca zamieszkania oraz pracy za granicą. 

W przypadku zamieszkania całej rodziny na terytorium innego państwa w odniesieniu do wszystkich świadczeń rodzinnych – również świadczenia wychowawczego 500+, ma zastosowanie wyłącznie ustawodawstwo krajowe tego państwa. Wówczas prawo do świadczeń ustalane jest na podstawie miejsca zamieszkania.

Jeżeli więc rodzina z dziećmi zamieszkuje na terytorium jednego z państw UE, EOG np. Wielkiej Brytanii, Norwegii lub w Szwajcarii, wypłata wszystkich świadczeń rodzinnych powinna odbywać się wyłącznie na podstawie ustawodawstwa państwa zamieszkania, a tym samym nie przysługują świadczenia z Polski.

Posiadanie przez obywateli polskich faktycznego miejsca zamieszkania (nie mylić z zameldowaniem) na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej jest warunkiem koniecznym do uzyskania świadczenia 500+ (art. 1 ust. 3 ustawy z dnia 11 lutego 2016 r. o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci). Warunek ten zniesiony jest jedynie w przypadkach, w których znajdują zastosowanie przepisy o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego i członkowie rodziny zamieszkują, bądź podlegają ubezpieczeniom społecznym w dwóch różnych państwach członkowskich UE, EOG lub Szwajcarii 

Oddział Koordynacji Świadczeń Rodzinnych i Wychowawczych:

SEKRETARIAT ODDZIAŁU:
Edyta Rosiek
Pok. 298E
tel. 058-30 77 799
Fax: 58 30 77 798
e-mail: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.

Zastępca Dyrektora ds. Koordynacji
Jolanta Ostrowska
Pok. 298G
Tel: 058 30 77 609

Kierownik Oddziału Koordynacji Świadczeń Rodzinnych i Wychowawczych
Wakat

Zastępca Kierownika Oddziału
Mirosław Bigot
Pok.299D
Tel. 058 30 77 717

STANOWISKA DS. ŚWIADCZEŃ RODZINNYCH I ŚWIADCZEŃ WYCHOWAWCZYCH

Kontakty z pracownikami:

Osobiście - środa w godz. 10:00 – 14:00
piątek w godz. 8:00 – 11:00

Telefonicznie - wtorek w godz. 9;00 – 11:00
- czwartek w godz. 12:00 – 14:00

Szanowni Państwo
Uregulowanie kontaktów osobistych i telefonicznych zgodnie ze wskazanym harmonogramem ma na celu umożliwienie pracy inspektorom przygotowującym decyzje, aby jak najszybciej dotarły one do wszystkich wnioskujących.

Podział literowy według pierwszej litery nazwiska matki dziecka/dzieci:

Nazwiska na literę: Bi-Bo, Kr – do końca
Alicja Włodarczyk
tel. 058-30 77 504
Pok. 299A

Nazwiska na literę C, Ć, Ż, Ź, Ba-Bę, Sm – St.
Agata Markuszewska
tel. 058-30 77 289
pok. 299

Nazwiska na literę T,U,V,X,Y,Ka-Kn
Karolina Jarzębińska
tel. 058-30 77 575
pok. 299A

Nazwiska na literę W, E, Sa-Sł
Sylwia Demczuk
tel. 058-30 77 273
pok. 299

Nazwiska na literę G, J, N, Z
Joanna Kudlak
tel. 058-30 77 414
pok. 299C

Nazwiska na literę P, Ko, Ś
Paulina Dyś
tel. 058-30 77 596
pok. 299Ł

Nazwiska na literę R, H, Su – Sy, M
Karolina Hoffmann
tel. 058-30 77 292
pok. 298F

Nazwiska na literę I, L, Ł, Q, O, Sz
Agnieszka Borkowska
tel. 058-30 77 348
pok. 299E

Nazwiska na literę F, D, A, Br –do końca
Dorota Szewczyk
tel. 058-30 77 789
pok. 299A

STANOWISKA DS. FORMULARZY UNIJNYCH

Nazwiska na literę .E,P,H,R,W,Z,Ż,Ź,U,V,X,Y
Joanna Markiewicz
tel. 058-30 77 728
Pok. 398F

Nazwiska na literę B,J,G,T,Q
Arkadiusz Konarski
tel. 058-30 77 688
pok. 398F

Nazwiska na literę: D, F, N, O, I, M, S, SZ, Ś
Arkadiusz Basiaga
tel. 058-30 77 701
Pok. 398F

Nazwiska na literę: A, C, Ć, K, L, Ł
Agnieszka Kilanowska
tel. 058-30 77 701
Pok. 398F

ŚWIADCZENIA NIENALEŻNIE POBRANE – STANOWISKA DS. WINDYKACJI:

Nazwiska na literę: M – Z
Daria Wołkońska
tel. 058-30 77 735
pok. 298F

Nazwiska na literę: A – Ł
Dorota Amejko – Moroz
tel. 058-30 77 746
pok. 298F