Pożar jest niekontrolowanym procesem spalania występującym w miejscach do tego nie przeznaczonych, który w zależności od rozwoju może spowodować powszechne zagrożenie dla życia.
Najczęstszą przyczyną pożarów są:
- zwarcia instalacji elektrycznych,
- wyładowania atmosferyczne,
- działania człowieka.
Przed wystąpieniem pożaru
- W miarę możliwości:
- zainstaluj w mieszkaniu, domu i obejściu gospodarczym wykrywacze dymów (pożarów) i eksploatuj je zgodnie z instrukcją,
- zaopatrz mieszkanie, dom i obejście w podręczne gaśnice i naucz rodzinę posługiwać się nimi (przestrzegaj terminów badania sprawności gaśnic i ich legalizacji).
- Zapisz i zapamiętaj numer telefonu 998 Straży Pożarnej oraz naucz dzieci jak informować przez telefon o pożarze.
- Określ w mieszkaniu, domu i obejściu gospodarskim drogi ewakuacji oraz zapoznaj z nimi domowników, a nawet przetrenuj rodziną taką ewakuację.
Winny być ustalone co najmniej dwie drogi ewakuacji. - Poinstruuj rodzinę jak należy się przemieszczać blisko przy podłodze w czasie ucieczki z miejsc objętych pożarem.
- Nie dopuszczaj do nagromadzenia się stert gazet i czasopism w domu i obejściu oraz utrzymuj czystość pomieszczeń.
- Sprawdź instalację elektryczną, czy nie jest wadliwa.
Nie dokonuj napraw samodzielnie. - Sprawdź przedłużacz i gniazdka oraz domowe urządzenia elektryczne (odbiorniki energii).
- Nie przeciążaj sieci elektrycznej. Nie włączaj kilku odbiorników do jednego gniazdka. Używaj rozgałęźników, zaopatrzonych w bezpieczniki w celu uniknięcia krótkich spięć.
- Nie używaj nigdy benzyny, ropy oraz innych paliw i podobnych materiałów wewnątrz budynków – przechowuj je w dobrze wentylowanych pomieszczeniach w odpowiednich pojemnikach.
- Nigdy nie pal w pobliżu paliw płynnych.
- Po użyciu usuń wszelkie nasączone palnymi cieczami szmaty i materiały.
- Skontroluj domowe źródła ogrzewania, czy nie są uszkodzone lub wadliwe, czy są czyste i działają dobrze, czy przewody kominowe, paleniska i piece są sprawne. Wezwij kominiarza.
- Zachowaj ostrożność, gdy używasz zastępczych źródeł ogrzewania, takich jak przenośne grzejniki elektryczne i gazowe, piecyki: naftowe, na drewno i węgiel:
- upewnij się czy wentylacja zewnętrzna jest właściwa,
- umieszczaj grzejniki nie bliżej niż 50 cm od materiałów palnych,
- sprawdź, czy podłoga i pobliski fragment ściany są dobrze izolowane,
- używaj odpowiedniego paliwa, właściwego dla danego piecyka, zgodnie z instrukcją producenta,
- gromadź popiół w metalowych pojemnikach w oddaleniu od budynków,
- dopilnuj by otwarty ogień nie dotykał materiałów ścian i materiałów palnych (firany, zasłony, meble i inne),
- zainstaluj niepalny ekran przed frontem paleniska kominka.
- Zapoznaj rodzinę i siebie z położeniem głównego wyłącznika energii elektrycznej i bezpieczników elektrycznych, zaworu instalacji gazowej oraz jak je wyłączyć w razie wypadku.
Podczas gaszenia pożaru
- Używaj wody lub gaśnic do gaszenia małych ognisk pożaru:
- nigdy nie próbuj gasić ognia, którego nie jesteś w stanie opanować,
- jeśli nie jesteś pewien, czy potrafisz ugasić, zabierz wszystkich z domu i wezwij Straż Pożarną od sąsiadów lub z budki telefonicznej.
- Nigdy nie gaś urządzeń elektrycznych wodą. Używaj tylko i wyłącznie gaśnic, przeznaczonych do gaszenia instalacji elektrycznych,
- Palący się tłuszcz lub ogień powstały w kuchni, ugaś solą kuchenną lub sodą oczyszczoną albo przykryj naczynie przykrywką, o ile ogień powstał w naczyniu (np. w garnku, patelni itp.).
- Gdy zapaliło się twoje ubranie, zatrzymaj się, połóż na ziemi i obracaj do chwili zduszenia ognia. Ucieczka spowoduje tylko zwiększenie płomienia.
- Śpij przy drzwiach zamkniętych. Gdy Cię obudzi sygnał pożaru, np. dźwięk wykrywacza dymów, swąd dymu czy inne objawy, zbadaj drzwi zanim je otworzysz: jeżeli drzwi są zimne, wyjdź natychmiast w gotowości do czołgania się.
- Dym i gorące powietrze unoszą się do góry. Powietrze jest bardziej czyste i chłodne przy podłodze, jeżeli drzwi są gorące uciekaj przez okno pod warunkiem, że jest to możliwe jeżeli nie możesz uciec, trzymaj białe lub jasne prześcieradło (obrus itp.) w oknie, wzywając w ten sposób na pomoc strażaków (ratowników).
- Opuszczając mieszkanie zadbaj, aby zrobili to z tobą twoi podopieczni.
Po odwołaniu zagrożenia pożarowego
- Nie wchodź do zniszczonego przez ogień budynku, zanim właściwe służby (władze, straż) nie stwierdzą, że jest bezpieczny.
- Jeśli wchodzisz do osłabionego przez pożar budynku, uważaj na oznaki dymu i gorąca.
- Nie włączaj instalacji elektrycznej w budynku (pomieszczeniu) po pożarze przed sprawdzeniem przez elektryka.
- Jeśli z jakiegoś powodu wyłączony został główny wyłącznik gazu, odcinający dopływ gazu do sieci zasilającej do budynku – to w razie ponownego jego włączenia, wezwij upoważnionego pracownika technicznego administracji obiektu oraz służby gazowniczej.
- Zachowaj czujność i uwagę, gdyż po pożarze elementy konstrukcyjne budynku (zabudowań) mogą być osłabione (np. dachy i stropy) i mogą wymagać naprawy.
- Bądź w kontakcie z władzami gminy oraz organizacjami pomagającymi poszkodowanym, gdyż możesz potrzebować żywności, lekarstw, odzieży czy miejsca do spania.
- Skontaktuj się z firmą ubezpieczeniową w przypadku, gdy twoje mieszkanie, twój dom, zabudowania gospodarcze i pozostałe mienie ubezpieczyłeś od pożaru.
- Jeśli jesteś najemcą lub dzierżawcą powiadom właściciela.
- Zabezpiecz osobiste przedmioty lub przenieś je na inne miejsce.
- Wyrzuć produkty żywnościowe, napoje i lekarstwa, które były narażone na działanie wysokiej temperatury, dymu i płomieni. Dotyczy to również zawartości lodówki i zamrażarki. Nie wolno też ponownie zamrażać rozmrożonej żywności.
- Jeśli sejf lub metalowa skrzynia uległy oddziaływaniu pożaru nie próbuj ich otwierać. W ich wnętrzu przez długi czas (wiele godzin) może utrzymywać się wysoka temperatura. Jeśli otworzysz drzwi sejfu lub skrzyni przed wychłodzeniem, powietrze z zewnątrz w połączeniu z wysoką temperaturą wnętrza sejfu (skrzyni) może spowodować zapalenie się zawartości.
- Jeśli fachowcy (inspektor budowlany) stwierdzą, że budynek po pożarze jest niebezpieczny, należy opuścić dom:
- powiadom policję o konieczności opuszczenia domu, aby wzięła go i pozostawione mienie pod ochronę,
- zabierz ze sobą dowód tożsamości i inne ważne dokumenty, niezbędne i cenne przedmioty (okulary, lekarstwa, polisy ubezpieczeniowe, pieniądze, biżuterię).
- O fakcie opuszczenia mieszkania (domu) poinformuj krewnych, przyjaciół, straż pożarną, policję, zakład pracy, szkołę oraz inne instytucje i osoby, związane współpracą z interesami z Tobą.