Pożar jest niekontrolowanym procesem spalania występującym w miejscach do tego nie przeznaczonych, który w zależności od rozwoju może spowodować powszechne zagrożenie dla życia.

Najczęstszą przyczyną pożarów są:

  • zwarcia instalacji elektrycznych,
  • wyładowania atmosferyczne,
  • działania człowieka.


Przed wystąpieniem pożaru

  • W miarę możliwości:
    • zainstaluj w mieszkaniu, domu i obejściu gospodarczym wykrywacze dymów (pożarów) i eksploatuj je zgodnie z instrukcją,
    • zaopatrz mieszkanie, dom i obejście w podręczne gaśnice i naucz rodzinę posługiwać się nimi (przestrzegaj terminów badania sprawności gaśnic i ich legalizacji).
  • Zapisz i zapamiętaj numer telefonu 998 Straży Pożarnej oraz naucz dzieci jak informować przez telefon o pożarze.
  • Określ w mieszkaniu, domu i obejściu gospodarskim drogi ewakuacji oraz zapoznaj z nimi domowników, a nawet przetrenuj rodziną taką ewakuację.
    Winny być ustalone co najmniej dwie drogi ewakuacji.
  • Poinstruuj rodzinę jak należy się przemieszczać blisko przy podłodze w czasie ucieczki z miejsc objętych pożarem.
  • Nie dopuszczaj do nagromadzenia się stert gazet i czasopism w domu i obejściu oraz utrzymuj czystość pomieszczeń.
  • Sprawdź instalację elektryczną, czy nie jest wadliwa.
    Nie dokonuj napraw samodzielnie.
  • Sprawdź przedłużacz i gniazdka oraz domowe urządzenia elektryczne (odbiorniki energii).
  • Nie przeciążaj sieci elektrycznej. Nie włączaj kilku odbiorników do jednego gniazdka. Używaj rozgałęźników, zaopatrzonych w bezpieczniki w celu uniknięcia krótkich spięć.
  • Nie używaj nigdy benzyny, ropy oraz innych paliw i podobnych materiałów wewnątrz budynków – przechowuj je w dobrze wentylowanych pomieszczeniach w odpowiednich pojemnikach.
  • Nigdy nie pal w pobliżu paliw płynnych.
  • Po użyciu usuń wszelkie nasączone palnymi cieczami szmaty i materiały.
  • Skontroluj domowe źródła ogrzewania, czy nie są uszkodzone lub wadliwe, czy są czyste i działają dobrze, czy przewody kominowe, paleniska i piece są sprawne. Wezwij kominiarza.
  • Zachowaj ostrożność, gdy używasz zastępczych źródeł ogrzewania, takich jak przenośne grzejniki elektryczne i gazowe, piecyki: naftowe, na drewno i węgiel:
    • upewnij się czy wentylacja zewnętrzna jest właściwa,
    • umieszczaj grzejniki nie bliżej niż 50 cm od materiałów palnych,
    • sprawdź, czy podłoga i pobliski fragment ściany są dobrze izolowane,
    • używaj odpowiedniego paliwa, właściwego dla danego piecyka, zgodnie z instrukcją producenta,
    • gromadź popiół w metalowych pojemnikach w oddaleniu od budynków,
    • dopilnuj by otwarty ogień nie dotykał materiałów ścian i materiałów palnych (firany, zasłony, meble i inne),
    • zainstaluj niepalny ekran przed frontem paleniska kominka.
  • Zapoznaj rodzinę i siebie z położeniem głównego wyłącznika energii elektrycznej i bezpieczników elektrycznych, zaworu instalacji gazowej oraz jak je wyłączyć w razie wypadku.


Podczas gaszenia pożaru

  • Używaj wody lub gaśnic do gaszenia małych ognisk pożaru:
    • nigdy nie próbuj gasić ognia, którego nie jesteś w stanie opanować,
    • jeśli nie jesteś pewien, czy potrafisz ugasić, zabierz wszystkich z domu i wezwij Straż Pożarną od sąsiadów lub z budki telefonicznej.
  • Nigdy nie gaś urządzeń elektrycznych wodą. Używaj tylko i wyłącznie gaśnic, przeznaczonych do gaszenia instalacji elektrycznych,
  • Palący się tłuszcz lub ogień powstały w kuchni, ugaś solą kuchenną lub sodą oczyszczoną albo przykryj naczynie przykrywką, o ile ogień powstał w naczyniu (np. w garnku, patelni itp.).
  • Gdy zapaliło się twoje ubranie, zatrzymaj się, połóż na ziemi i obracaj do chwili zduszenia ognia. Ucieczka spowoduje tylko zwiększenie płomienia.
  • Śpij przy drzwiach zamkniętych. Gdy Cię obudzi sygnał pożaru, np. dźwięk wykrywacza dymów, swąd dymu czy inne objawy, zbadaj drzwi zanim je otworzysz: jeżeli drzwi są zimne, wyjdź natychmiast w gotowości do czołgania się.
  • Dym i gorące powietrze unoszą się do góry. Powietrze jest bardziej czyste i chłodne przy podłodze, jeżeli drzwi są gorące uciekaj przez okno pod warunkiem, że jest to możliwe jeżeli nie możesz uciec, trzymaj białe lub jasne prześcieradło (obrus itp.) w oknie, wzywając w ten sposób na pomoc strażaków (ratowników).
  • Opuszczając mieszkanie zadbaj, aby zrobili to z tobą twoi podopieczni.


Po odwołaniu zagrożenia pożarowego

  • Nie wchodź do zniszczonego przez ogień budynku, zanim właściwe służby (władze, straż) nie stwierdzą, że jest bezpieczny.
  • Jeśli wchodzisz do osłabionego przez pożar budynku, uważaj na oznaki dymu i gorąca.
  • Nie włączaj instalacji elektrycznej w budynku (pomieszczeniu) po pożarze przed sprawdzeniem przez elektryka.
  • Jeśli z jakiegoś powodu wyłączony został główny wyłącznik gazu, odcinający dopływ gazu do sieci zasilającej do budynku – to w razie ponownego jego włączenia, wezwij upoważnionego pracownika technicznego administracji obiektu oraz służby gazowniczej.
  • Zachowaj czujność i uwagę, gdyż po pożarze elementy konstrukcyjne budynku (zabudowań) mogą być osłabione (np. dachy i stropy) i mogą wymagać naprawy.
  • Bądź w kontakcie z władzami gminy oraz organizacjami pomagającymi poszkodowanym, gdyż możesz potrzebować żywności, lekarstw, odzieży czy miejsca do spania.
  • Skontaktuj się z firmą ubezpieczeniową w przypadku, gdy twoje mieszkanie, twój dom, zabudowania gospodarcze i pozostałe mienie ubezpieczyłeś od pożaru.
  • Jeśli jesteś najemcą lub dzierżawcą powiadom właściciela.
  • Zabezpiecz osobiste przedmioty lub przenieś je na inne miejsce.
  • Wyrzuć produkty żywnościowe, napoje i lekarstwa, które były narażone na działanie wysokiej temperatury, dymu i płomieni. Dotyczy to również zawartości lodówki i zamrażarki. Nie wolno też ponownie zamrażać rozmrożonej żywności.
  • Jeśli sejf lub metalowa skrzynia uległy oddziaływaniu pożaru nie próbuj ich otwierać. W ich wnętrzu przez długi czas (wiele godzin) może utrzymywać się wysoka temperatura. Jeśli otworzysz drzwi sejfu lub skrzyni przed wychłodzeniem, powietrze z zewnątrz w połączeniu z wysoką temperaturą wnętrza sejfu (skrzyni) może spowodować zapalenie się zawartości.
  • Jeśli fachowcy (inspektor budowlany) stwierdzą, że budynek po pożarze jest niebezpieczny, należy opuścić dom:
    • powiadom policję o konieczności opuszczenia domu, aby wzięła go i pozostawione mienie pod ochronę,
    • zabierz ze sobą dowód tożsamości i inne ważne dokumenty, niezbędne i cenne przedmioty (okulary, lekarstwa, polisy ubezpieczeniowe, pieniądze, biżuterię).
  • O fakcie opuszczenia mieszkania (domu) poinformuj krewnych, przyjaciół, straż pożarną, policję, zakład pracy, szkołę oraz inne instytucje i osoby, związane współpracą z interesami z Tobą.